- Home
- Meijendel
- Soorten
- Nieuws
- Links
- De werkgroep
- Voor leden
- Zoeken
Dossier teken in Meijendel 
Logo's zijn links naar
relevante websites
Index:
Teken hebben belang bij een bloedmaal op een (wild) dier maar ook de mens staat op het menu en in het tekenseizoen liggen ze overal op de loer om hun slag te slaan. De teek komt niet op ons af springen of vliegen en laat zich zelden uit een boom vallen. De meeste teken komen van onderen, waar ze in hinderlaag zitten in de ondergroei. Ze kruipen vanuit hun schuilplaats tussen dode bladeren, mos en humusrijke grond een stukje omhoog in de vegetatie. Daar wachten ze geduldig totdat een passant tegen ze aanloopt zodat ze zich vast kunnen grijpen, om vervolgens over het lichaam naar een geschikte bijtplek te lopen. In april en mei loopt de tekenactiviteit normaliter sterk op. Bekijk Nature today over hoe teken hun slag slaan.
De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de Borrelia bacterie die teken binnen krijgen bij het drinken van besmet bloed van zoogdieren, vogels of hagedissen. Larven komen net uit het ei en hebben voordat ze een mens bijten nog niet eerder bloed gedronken; ze zijn vanuit het oogpunt van de ziekte van Lyme daarom minder interessant. Aangezien nimfen als larve wel al een keer bloed gedronken hebben is een deel besmet geraakt. Het zijn daarom vooral de nimfen die verantwoordelijk zijn voor het overgrote deel van de gevallen van de ziekte van Lyme. Volwassen vrouwtjes kunnen ook de Borrelia bacterie op mensen overbrengen, maar er zijn veel minder vrouwtjes dan nimfen. Op een heel jaar gezien worden er dertien keer meer nimfen dan volwassen vrouwtjes gevangen in het kader van het tekenonderzoek en zelfs vierendertig keer meer larven dan vrouwtjes.
Vrijwilligers van vogelwerkgroep Meijendel zijn regelmatig in de duinen en kunnen daar teken 'vangen'. Teneinde het risico op het oplopen van de ziekte van Lyme behoorlijk te verkleinen, is het belangrijk om teken snel te verwijderen, bij voorkeur nog voordat ze gebeten hebben. Na elk bezoek aan het duin moet dus steeds een controle op de aanwezigheid van teken op het lichaam (en de kleding) worden uitgevoerd. Bij die controle kan deze systematische tekencontrole van pas komen (bron: Stigas).
Tekenradar.nl heeft als doel actuele informatie te verschaffen over teken in Nederland en de ziekte van Lyme, o.a. door informatie te gegeven over het verwachte activiteitsniveau van nimfen. Specifiek door mensen te attenderen op de kans op tekenbeten en de ziekte van Lyme gevallen in Nederland, hoe vaak en onder welke omstandigheden een tekenbeet of erythema migrans (de rode ring rond de plek van de beet) leidt tot (ernstige) klachten door de ziekte van Lyme, en hoe vaak aanhoudende klachten ontstaan.
Een ander doel is onderzoek uit te voeren naar tekenbeten en de ziekte van Lyme. Onderzoek naar de oorzaken van langdurige klachten na behandeling voor de ziekte van Lyme en onderzoeken of preventief antibioticagebruik na een tekenbeet de ziekte van Lyme kan voorkomen. Ook bepalen wat voorspellende risicofactoren zijn voor het oplopen van een tekenbeet en voor het ontwikkelen van acute en/of aanhoudende klachten. Tot slot de impact van de ziekte van Lyme meten op zorggebruik, ziekteverzuim en kwaliteit van leven.
U kunt tekenbeten melden via Tekenradar.nl. Door dat te doen levert u een bijdrage aan het onderzoek naar de gezondheidsrisico's van tekenbeten. Als u de teek die u gebeten heeft opstuurt naar het RIVM kunt u aan het uitgebreide deel van het onderzoek deelnemen en wordt de teek gratis getest op de aanwezigheid van de Borrelia bacterie. Indien bij u een rode kring wordt geconstateerd (erythema migrans) kunt u ook deelnemen aan het onderzoek mits u er een foto van maakt.
Het RIVM heeft in 2012 een film gelanceerd over tekenbeten en de ziekte van Lyme. In de film kun je zien waar teken voorkomen en hoe ze op mensen overstappen. Ook is in beeld gebracht hoe je jezelf kunt controleren en hoe je een teek moet verwijderen. De film is aanvulling op het huidige voorlichtingsmateriaal over dit onderwerp. Op de RIVM-website is de film ook toegankelijk gemaakt voor slechthorenden en slechtzienden.
Het RIVM wijst op het belang om jezelf na bezoek aan de natuur te controleren op tekenbeten, want sommige teken kunnen de ziekte van Lyme overbrengen. Het RIVM heeft verschillende voorlichtingsmaterialen ontwikkeld over tekenbeten en de ziekte van Lyme. De informatie is verkrijgbaar via regionale GGD'en en verschillende andere instanties die te maken hebben met tekenbeten.
De film 'Een teek? Pak 'm beet' is te zien via www.rivm.nl/tekenbeet/film of via het Youtubekanaal van het RIVM. 'Tekenbeten en lyme' biedt beknopte informatie over dit onderwerp bij het RIVM.
Uit een langjarig onderzoek aan teken in Nederland blijkt dat het aantal nimfen is toegenomen, met een record aantal in 2015. De trends in de tijd variëren echter lokaal, afhankelijk van omgevingsfactoren. Op alle locaties zijn besmettingen met de Borrelia bacterie gevonden, variërend van 7,5 tot 25%.
In juli 2006 begon Wageningen University & Research in het kader van het Nederlandse fenologische netwerk 'De Natuurkalender' het tekenonderzoek. Vijwilligers vingen tien jaar lang maandelijks teken op dertien vaste trajecten van 200 vierkante meter verspreid door heel Nederland. Het doel van de vangsten was om een indruk te krijgen van de verspreiding en populatiedynamiek van teken in ons land, en het daaraan gekoppelde risico voor een infectie met de Borrelia bacterie, die de ziekte van Lyme kan veroorzaken.
Tien jaar teken vangen heeft een wereldwijd unieke meetreeks voor teken opgeleverd. Op de dertien locaties zijn 122 duizend teken gevangen. De overgrote meerderheid waren larfjes (70%) gevolgd door nimfen (27%). Het aantal volwassen teken was 3% van het totaal. In augustus werden de meeste larfjes gevangen en in juni de meeste nimfen. In mei werden de meeste volwassen teken gevangen. In de wintermaanden werd maar 1% van het totale aantal teken gevangen.
De conclusie van het onderzoek is dat overal in ons land waar voor teken geschikt leefgebied is er een risico is op het oplopen van een beet van een met Borrelia besmette teek. Het risico verschilt sterk per seizoen waarbij het risico op een tekenbeet in de wintermaanden duidelijk lager is maar niet helemaal afwezig, zeker in warme winters. Het gemiddeld aantal teken is in Nederland tussen 2006 en 2016 toegenomen, maar met grote verschillen tussen de 13 locaties.
Bericht overgenomen van 'Nature Today' (voorheen natuurbericht.nl). Lees via deze link het gehele bericht.
Deze stichting brengt jaarlijks vier cahiers uit voor het brede publiek over actuele en toekomstige ontwikkeling en toepassing van de biowetenschappen, met de focus op de betekenis en gevolgen voor mens, dier en maatschappij. In 2012 was één van de thema's 'Ziekte van Lyme'. Dit cahier beschrijft deze ziekte in al haar facetten en geeft een goede indruk van de stand van kennis over de ziekte van Lyme in ons land. Het cahier is online te lezen op Kennislink.nl en als pdf te downloaden. Op de site van de stichting BWM wordt het cahier ook als boekwerk te koop aangeboden.
Er is teekwerende kleding op de markt die bij aankoop is geimpregneerd en bescherming biedt tegen de teek. Kijk bijvoorbeeld hier.
naar boven