De Velduil is een jaarvogel, vooral doortrekker en wintervogel. Het is in Nederland een zeer schaarse broedvogel (zie tweede katern). Waar het zwaartepunt van de broedvogels een tijdlang in de Flevopolders lag, is dit nu verschoven naar de Waddeneilanden en dan met name Ameland (Bron: Sovon.).
Een Velduil in zijn habitat. Merk op dat korte, schaduwrijke bomen in grasland worden uitgezocht om te roesten.
Een Velduil heeft felgele ogen en mini-'oortjes' op de kop. Die zijn veel kleiner dan die van de Ransuil. Deze uil is verder veel lichter van kleur dan de neef en als hij zit, is de houding vlak terwijl de Ransuil meer rechtop zit.
Deze is de enige dagjager onder de bij ons voorkomende uilen. Ze jagen bij het krieken van de dag en in de ochtend boven vochtig open terrein zoals moerassen, duinvalleien en natte polders.
Karakteristiek profiel van vliegende Velduil.
Foto:vogeldagboek.nl. Klik foto voor vergroting.
De vlucht is met een kenmerkende rustige en geluidloze slag. Het hoofdvoedsel is veldmuizen en wordt al vliegend opgespoord. Bij onvoldoende aantallen worden ook woel- en spitsmuizen of vogeltjes gegeten.
De Velduil bouwt als enige Nederlandse uil zelf een nest. Dat is een met plantendelen bekleed kuiltje op de grond, verscholen in hoog gras of naast een heidepol. De 4-8 eieren worden door het vrouwtje bebroed en de jongen door haar gevoerd met prooien die het mannetje aansleept.
Taxonomie. Binnen de orde der uilen (Strigiformes) worden twee families onderscheiden. De Kerkuil is bij ons de enige vertegenwoordiger in de familie Tytonidae. Alle andere nederlandse uilen maken deel uit van deze familie, de Strigidae.
Klik de knop rechts voor de kaart met het areaal van de Velduil [credits xeno-canto] → kaart
Broedsucces Velduil
Onderstaand territorium is vastgesteld in 1 kavel dat 2,22% van Meijendel beslaat.
De Velduil behoort tot de ecologische groep soorten van pioniersvegetatie en ruigten en het broedresultaat wordt in de BMP-verslagen bij die groep besproken.
Grafiek is gebaseerd op het Meetnet Broedvogels (kolonies en zeldzame broedvogels). Weergegeven is de jaarlijkse populatie-index, gebaseerd op de gehele populatie of aantallen in de belangrijkste broedgebieden. Voor een interactieve grafiek van de trend en optioneel wat spreidingskaarten van Sovon klik hier of op de grafiek
In de eerste helft van de twintigste eeuw was de Velduil in de lage delen van het land een plaatselijk gewone broedvogel, vooral in Friesland en laagveengebieden elders. Hij nestelde ook hier en daar op de hoge gronden. Door vernietiging van broedbiotoop en afname van muizenpopulaties in agrarisch cultuurland verdween hij uit vrijwel het hele land.
Midden jaren zeventig bedroeg de Nederlandse populatie velduilen 130-185 broedparen. Oplevingen na de drooglegging van Flevoland (minstens 100 paren in 1974) keerden het tij alleen kortstondig. Tegenwoordig blijven broedgevallen nagenoeg beperkt tot het Waddengebied, en ook daar nemen de aantallen nog steeds af. In 2016 telt de broedpopulatie nog slechts 20-25 paren (bron: Sovon). ↑ top
Bescherming van de Velduil
Sinds 2000 zitten de aantallen op een zeer laag niveau. Vrijwel overal neemt de populatie af door verlies van geschikt broed- en foerageerhabitat. Oorzaken zijn vernietiging en ontginning van vochtige gebieden en de modernisering van de landbouw. Onder meer de voedselsituatie speelt de vogels parten. De intensivering van de landbouw heeft de ongeveer driejarige cyclus in de veldmuizenpopulatie nagenoeg stilgelegd. Daarnaast hebben broedende Velduilen rust en veiligheid nodig, nestbescherming in agrarisch gebied en geen verstoring door recreatie (bron: ).
Deze soort is opgenomen in het 'Actieplan bedreigde vogels' van VBNL.
Lees meer in deze brochure.
[*] In opdracht van Vogelbescherming Nederland heeft Sovon een rapport opgesteld op basis waarvan de Rode en Oranje lijst voor wintergasten en doortrekkers zijn samengesteld. In dat rapport wordt ook de 'Blauwe lijst' vastgesteld. Lees meer hier.
Vogelzang en/of andere -geluiden
Klik de knop om zang of geluid direct af te spelen.
Velduil - opname: Lauri Hallikainen [xeno-canto]
Geluiden zoeken op het internet.
In de vogelgids van staan geluiden van de Velduil.
Ook op waarneming.nl zijn van de meeste soorten geluidsfragmenten te vinden. Zoek ze via deze link.
Xeno-canto is een website waar geluidsopnames van vogels uit de gehele wereld worden gedeeld. Zoek er naar geluiden van de Velduil
via deze link wordt Nederland als zoekgebied ingesteld.
via deze link wordt een onbeperkt zoekgebied ingesteld.
Velduil
Vogelfoto's → klik…
).
zang ↓
