Let op teken. Voorkomen is altijd beter dan genezen!

Op 19 april begint de Week van de teek. Deze dagen wordt aangedacht gevraagd voor de gevaren van de ziekte van Lyme, die door teken wordt overgebracht. Ook in Meijendel komen besmette teken voor. Wees dus alert tijdens je telrondes voor BMP en controleer jezelf en je kleding bij thuiskomst goed.

Houd de actuele situatie bij op tekenradar.nl
In april en mei neemt de tekenactiviteit normaliter toe en dat valt uitgerekend in het begin van het nieuwe BMP-seizoen. Zodra het logo van de site tekenradar.nl in de kolom links op de website zichtbaar is, is het zaaks alert te zijn op teken. Deze website verschaft actuele informatie over teken en de ziekte van Lyme en ook de tekenverwachting is op die site na te gaan. Bij een tekenbeet kun je daar op tekenradar.nl een melding van maken.

Aantal gevallen van Lyme verviervoudigd
De afgelopen 20 jaar is in Nederland het aantal mensen met de ziekte van Lyme verviervoudigd tot 25.000 per jaar. Dat blijkt uit onderzoeksgegevens van het RIVM. Hoewel het aantal mensen bij wie jaarlijks de ziekte van Lyme wordt vastgesteld lijkt te stabiliseren, blijft het aantal nieuwe patiënten groot. De meeste mensen genezen na een antibioticakuur, maar 1.000 tot 2.500 mensen per jaar blijven langdurige klachten houden. Waarom de ene persoon deze klachten krijgt en de ander niet, wordt onderzocht.

Tekenbeten voorkomen
De volgende voorzorgsmaatregelen kunnen helpen om een tekenbeet te voorkomen:

• vermijd (indien mogelijk) dichte begroeiing (lang gras!) en struikgewas,
• bedek de huid: draag dichte schoenen, een lange broek en lange mouwen. Stop de broekspijpen in de sokken en een shirt in de broek,
• onbedekte huid insmeren met DEET (30 tot 50 procent),
• als extra maatregel kan kleding worden ingespoten met een insectenwerend middel, zoals Permitrine of DEET kledingspray,
• neem eventueel een tekenverwijderaar en EHBO-set mee het veld in.

Controle en herkenning
Nadat je in de natuur bent geweest is het raadzaam om jezelf en je kleding te (laten) controleren op teken. Teken kunnen overal gaan zitten en bijten, maar geven vaak de voorkeur aan plekjes bij de liezen, knieholtes, bilspleet, oksels, achter de oren, rond de haargrens en aan de randen van het ondergoed. Controleer ook je kleding op teken. Bij de controle kun je gebruik maken van de systematische tekencontrole (bron: Stigas).

Een teek is erg klein en kan gemakkelijker over het hoofd worden gezien. Een teek die net heeft gebeten, ziet er uit als een klein zwart puntje. Een teek die die die zich aan het volzuigen is, kan groeien tot de grootte van een erwt. Kijk op tekenradar.nl voor een voorbeeld.

Teek verwijderen
Zodra de teek is herkend, dient deze zo snel mogelijk, maar op een goede manier, verwijderd te worden, dit verkleint de kans dat de teek bacteriën kunnen overdragen die een infectieziekte kunnen veroorzaken. Hoe eerder de teek verwijderd wordt,  hoe kleiner de kans op besmetting en de ziekte van Lyme.

• Verwijder de teek het liefst met een speciale tekenverwijderaar, zoals een tekenlepel, tekenpen, tekenhaakje of tekentang. Gebruik alleen een pincet als een speciale tekenverwijdereraar niet binnen korte termijn beschikbaar is.
• Pak de teek vast, zo dicht mogelijk op de huid bij de kop van de teek en trek deze langzaam uit de huid zonder de teek te draaien, te knijpen of te beschadigen.
• Gebruik geen olie, alcohol of vuur om de teek te irriteren of om de verwijdering te vergemakkelijken.
• Desinfecteer de plek waar de teek heeft gebeten. Gebruik hiervoor alcohol (70 procent) of jodium. Desinfecteer ook de tekenverwijderaar met kokend water.
• Noteer de tijd, plaats en datum van het opmerken van de tekenbeet. Probeer ook in te schatten wanneer de teek (op z’n vroegst) kan hebben gebeten. Illustreer en/of beschrijf ook de plek op het lichaam waar de teek heeft gebeten en waar je de teek vermoedelijk heeft opgelopen.

Huisarts, markeren en nacontrole
Als de teek langer dan 24 uur op de huid heeft gezeten, is het volgens het RIVM raadzaam om te overleggen met de huisarts of behandeling wenselijk is. De huisarts kan bijvoorbeeld een antibioticakuur voorschrijven. Is de teek binnen 24 uur weggehaald? Hou dan de gebeten plek drie maanden lang in de gaten. Het ontstaan van een rode ring of andere (griepachtige) klachten zouden kunnen wijzen op besmetting. Wees alert hierop. De rode ring kan er op verschillende manieren uit zien; kijk op tekenradar.nl voor voorbeelden.

(Bron: o.a. zorgwijzer.nl en weekvandeteek.nl)

Lees het 'Dossier teken in Meijendel' in het archief.